تاثیر مذهب بر معماری:

انسان در عمق ضمیر خود به صورت نا آگاهانه گرایش خاضعانه به سوی حقیقتی مقدس و برتر دارد . اینگونه توجه و تقدیس و گرایش به موجودی والا و مقدس و خضوع در برابر آن پرستش نامیده می شود.

از آنجایی که انسان از درک خدای خویش عاجز بود و هر چیزی که به آن فکر می کرد و یا در خیال خود می پروراند دارای فضایی بود و همچنین ساختار روحی انسان چنان بوده که طالب زیبایی بوده و از درک زیبایی لذت می برده ، اجسامی که در اختیار خود داشت به صورت زیبایی جلوه داد و آن را پرستش کرد و با گذشت زمان و با آمدن پیامبران و ادیان کامل تر، این اجسام به صورت بناها و عبادتگاههایی ساخته شد و محلی برای عبادت و پرستش خدا در نظر گرفته شد.

برای دریافت قیمت، نمونه کارهای نما و مشاوره رایگان تماس بگیرید : ۰۲۱۲۶۴۰۶۳۷۰

بنا:

شکل و بنای آتشکده‌ها در همه جا یکسان بوده. معمولاً ً هر آتشکده هشت درگاه و چند اتاق هشت گوشه داشته و آتشدان در وسط بنا واقع بوده و پیوسته آتش مقدس در آن می‌سوخته.

اما با گذر زمان و به تدریج در دین زرتشت مقرر می‌شود که آفتاب بر آتش نتابد. بنابراین آتش را در فضای باز نگهداری نکرده و اتاقی در وسط بنا ساختند که آتشدان در آن قرار داشت.

نقش آتش در دین زرتشت:

آتش در دین زرتشت نماد راستی است(چرا که آتش تنها ماده ای است که پلیدی را بخود نمی گیرد و همیشه و در همه حال به سوی بالا می رود و ماهیت اصلی خود را حفظ می کند و خود می سوزد و جهانی را گرما و نور را می بخشد).

زرتشتیان آتش موجود در آتشکده را نماد موجودیت خود یا به عبارتی پرچم و درفش دین زرتشت با چندین هزار سال هویت ملی و دینی و فرهنگی خود می دانند .

بودا:

عمده مصالح معابد بودایی چـوب و سنگ است . سقف شیـــروانی است و از پوشش سفـــالی یا چوبی ساخته شده است . در بیشتر معـــابد روی سقف بنایی به شکل کشتی قرار دارد که از نظــر هنر بودایی سمبلیک است و به طـــــور کلی سقف این بناها دارای تزئینات پر کــاری است . در معبد رنگ مسلط بر مجموعه بنا رنگ قرمز است .

پاگودا:

این بناهای چتری شکل چند طبقه اند که تعداد طبقات آنهـا فرد است چون عدد زوج در نزد چینی ها نحس است. پاگودا از درون دارای پله های مارپیچی و گردان است. هر چتر به ایـــوان گردی ختم می شود که ماموران حکومتی در این ایوانها مسائل مملکتی را را بررسی می کردند ، دومین کارکرد این بناهـــا جهت دعا و نیایش بوده و سوم پیشگویان چین در آن بخش طالع بینی می کردند و از طرفی جهت وزش باد را مشخص می نمود .

مسیحیت

حقایق ثبت شده:

مسیحیان اولیه هم مانند یهودیان و رومی ها مردگان خود را در دخمه های زیر زمینی دفن می کردند. در این دخمه ها یک کلیسای کوچک برای اجرای مراسم تدفین وجود داشت.

کلیسای اولیه:

کلیسای اولیه از طریق دعا شروع شد و حفظ گردید و جلال خدا کلیسای اولیه را پوشاند.

سبک رمانیک:

در این سبک معماری خدا نزد بشر در روی زمین است. به عکس معماری آغاز مسیحیت که در جستجوی خدا ؛ به درون نظر داشت ؛ سبک رمانیک مقیاسی انسانی دارد.انسانی که دارد تا خدا را از آسمان به زمین بیاورد .

در سبک رمانیک برای اولین بار جبهه ی خارجی کلیسا اهمیت بیشتری میابد.

سبک گوتیک:

در این سبک معماری آسمانها برزمین فرود آورده اند . در سبک گوتیک بر خلاف سبک رومانیک که کم و بیش به طور یکسان در همه جا رایج شده بود ؛ تغییرات مختلف را مشاهده می کنیم که علیرغم اختلافهایشان یک وجه کلی دارند ؛ در سبک رومانی سعی شده بود که خدا را بر روی زمین بیاورند در حالی که سعی سبک گوتیک بر این بود که بخشی از افلاک را بر روی زمین بسازد.

شفاف کردن دیوار کلیسا که هدف معماران سبک رومانیک در بازی با نور بود در سبک گوتیک عملی گردید. بر خلاف سبک رومانیک که فضای داخلی را به غرفه های بسیار تقسیم می کرد ؛ در سبک گوتیک ایده اصلی بر یک پارچگی بنا استوار است.

معماری جهان و اسلام:

همان گونه که از نام بر می آید این گونه از معماری شامل معماری گستره ای از جهان میشود که ما با عنوان جهان اسلام میشناسیم.معماری این کشورها تحت تاثیر ایدئولوژی اسلام در طول زمانی مشخص قرار گرفته و به همین خاطر دارای برخی ویژگی های مشترک شدند.

معماری ایرانی در دوره قبل از اسلام:

بطور بارز در دو شیوه پارسی و پارتی ، ظهور یافته است .

مسجد و هنر اسلامی:

بنای‌ مسجد در میان‌ معماری‌ اسلامی‌، اهمیت‌ فوق‌ العاده‌ای‌ دارد زیرا مسجد به‌ عنوان‌ عبادتگاه‌ و مجمع‌ و محل‌ حل‌ وفصل‌ بسیاری‌ از اختلافات‌ و نیز برگزاری‌ بسیاری‌ از مراسم‌، همواره‌ مورد توجه‌ و احترام‌ بود. صنعتگران‌ و هنرمندان‌ می‌کوشیدند تا با همه‌ مهارت‌ و کاردانی‌ خود در ایجاد استحکام‌ و زیبایی‌ و فضای‌ معنوی‌ آن‌ نقشی‌ داشته‌ باشند و در واقع‌، “مسجد مجموعه‌ای‌ است‌ از هنرهای‌ گوناگون‌ ” که‌ بر روی‌ هم‌، فضا و مکان‌ خاصی‌ را پدید آورده‌اند و می‌توان‌ گفت‌ اولین‌ جایگاه‌ تجلی‌ هنر اسلامی‌، مسجد بوده‌ است‌.

جلوه های معنوی معماری مسجد:

مسجد به عنوان برجسته ترین بناهای معماری اسلامی جلوه ای از زیبایی های دیداری و نمونه بارزی از آمیختگی و ارتباط شکل های نمادین با باورهای ژرف اعتقادی است . مسجد در ذات خود تجلی حضور باورهای قدسی و دینی در زمینه زندگی مادی است که علاوه بر تامین کالبد مکان عبادت با زبان کنایه و اشاره هنر از معرفت دینی و راز و رمز شریعت سخن می گوید و از این رو اهمیت و قداست ویژه ای دارد . مسجد در اصل منسوب به ذات اقدس خداوندی است و در بیان معماری هنرمندانه از آسمانی ترین دریافتهای شهری بهره گرفته است .

ساختمان‌های اسلامی

· مسجد

· مسجد جامع

· امامزاده

· بقعه

· مرقد

· مدرسه دینی

تأثیر هنر اسلامی در اجزاء و عناصر مسجد:
هنر اسلامی را باید از زوایای مختلف مورد مطالعه قرار داد . در اسلام ، هنر و ایمان ، پیوندی نا گسستنی دارند . اسلام ، نخستین دین آسمانی است که نظر انسان را به گستره زیبایی و زینت در آفریده ها جلب می کند و به او می نمایاند که پدیده ها دارای دو جنبه هستند . یکی ، جنبه سود بخشی و دیگری، جنبه زیبایی . بعبارت دیگر ، جنبه ایکه زندگی را برای انسان ، سهل و آسان می نماید و جنبه ایکه غذای روح و روان آدمی را مهیا می کند. هنر اسلامی به یک معنا ، هنری است تجریدی و عرفانی و جوهر آن در قرینه سازی متجلی می گردد.

هنرهای تزئینی اسلام:
در هنرهای تزئینی اسلام ، رعایت اصل « پرهیز از بیهودگی » وجود دارد یعنی اینکه در هنر اسلامی نه تنها از مسائل منفی خودداری می شود بلکه از امور بیهوده و عبث نیز پرهیز می شود . بعبارت دیگر ، در هنر اسلامی آنچه که ضروری و بایسته است به شکلی زیبا و دلپسندارائه می گردد .در واقع مسجد ، مجموعه ایست که از هنرهای گوناگون که بر روی هم فضا و مکان مقدسی را پدید می آورند . فضا و مکانی که برای ایجاد رابطه میان خداوند و خلق متناسب باشد ..بنابراین می توان گفت اولین جایگاه تجلی هنر اسلامی، مسجد بوده است . ساختمان مسجد، طوری است که راز و نیاز انسان را با معبود ،آسان می کند . تناوب بیکران قوسها و ستونها ، فضای پیوسته را چنان به تکه های همسان، بخش می کند که وصول به حالت معنوی را آسان می سازد .

ویژگی نقوش اسلیمی:
ویژگی نقوش اسلیمی ، تحرّک ، پیچ و تاب ، رشد و نمو آن است . بی تردید چنین ترکیبات بدیعی، جاذبه مساجد را در طول تاریخ تمدن اسلامی برای مسلمانان افزایش داده و حتی هنرمندان غربی را دچار حیرت و شگفتی نموده است . در معماری اسلامی ، عناصری همچون ، شکل ، تقارن ، جهت مندی بنا ، رنگ ، خط ، توجه به نوع مصالح ، محراب ، گنبد ، مناره و… باعث تجلیب انسانها به این مکان مقدس شده است .

کاشی کاری و خط و کتیبه:
کاشیکاری با رنگهای زیبا و متنوع ، پیوندی بین آسمان و مسجد را برای بیننده القا می کند . نمونه بارز و عینی این هنر بی بدیل ، کاشیکاری گنبد مسجد شیخ لطف الله در اصفهان می باشد.
خط و کتیبه در معماری اسلامی و ایرانی از جایگاه ویژه ای در زیباسازی بیوت الهی و سایر اماکن مذهبی برخوردار است . هد ف خط و خطاطی در کتیبه های مساجد ، جنبش و حرکت به سوی مقصد است . این هنر زیبا در کاشیکاری و گچبری هم بکار گرفته شده و باعث خلق آثار متعدد و متنوعی شده است .
احاطه شدن ورودیها ، تاقها ، محراب ، مناره و حتی اطراف گنبد با این کتیبه ها و نقوش زیبا نشان از آمیختگی وپیوند زندگی مسلمانان با آیات روحبخش قرآن دارد.

تأثیر رنگ و نور در معماری اسلامی:
تأثیر رنگ و نور در معماری اسلامی ، انکار ناشدنی است و از اهمیت و گستردگی معنایی زیادی برخوردار است .نقش نور در معماری اسلامی تأکید بسیار گسترده بر اصل تجلی است . نقش نور شفاف کردن ماده و کاستن از صعوبت و سردی بناست. نور به عنوان مظهر وجود در فضای مسجد افشانده می شود تا یکی از عناصر تشکیل دهنده فضای ادراکی باشد . در واقع نور، تحرک و حیاتی فعال به تزئینات اسلامی بخشیده است . نور و تزئینات مسجد،بجای اینکه ذهن را به دنبال خود بکشد ، انسان را به جهانی خیالی رهنمون می سازدو غالبهای ذهنی را درهم شکسته و به روشنایی دنیایی می کشاند که تجلی حق در آن است.